Ayak dezenfeksiyon havuzları; çiftlik biyogüvenliğinin en basit ve işlevsel adımıdır. Organizmalar, ayakkabı ve çizmelerin altlarındaki kir birikintilerinde günlerce hayata kalabilir ve çevreye saçılabilirler. Ayak dezenfeksiyon havuzları bu organizmaları elimine etmenize olanak sağlar. Çiftliğinizin iş trafiğine ve akışına bağlı olarak birden fazla ayak dezenfeksiyon havuzu konumlandırmak gerekmektedir.
Kapalı alanlar; üretim alanları, idari binalar ve depolama alanlarından oluşmaktadır. Bunlar dışındaki yerler; açık alanlar yani işletme sahasından ibarettir. İşletme sahası, başta kuşlar olmak üzere enfeksiyon etmenlerini taşıyan birçok vektör için doğal bir gezinti alanı özelliği taşır. Bu nedenle işletme sahasını özellikle dışkı vb. atıkları ile kirleterek enfeksiyon etmenlerinin saçılımına neden olurlar. Bu nedenle işletme içinde kullanılan ayakkabı ve çizmelerle, üretim gerçekleştirilen kümes içi alanlarına girilmemesi gerekmektedir. Bunun yerine iş ayakkabısı veya çizme, ayak havuzlarında dezenfekte edildikten sonra çıkarılarak başka bir ayakkabı veya çizme ile kümes içine girilmesi son derece kritik rol oynar.
Nasıl bir materyal kullanmalıyız?
- Seçilecek ayak havuzlarının bir çift ayağın hareketini sağlayabilecek uzunluk ve genişlikte ayrıca minimum 20 cm derinlik olmalıdır.
- Plastik, kolay temizlenen pürüzsüz iç yüzeye sahip olmalıdır.
- Kullanılacak havuzun; hazırlanan dezenfektanlı solüsyonun kullanımına bağlı olarak kirliliğinin çıplak gözle gözlemlenebilecek şekilde ve renkte olmalıdır.
- Açık alanlarda kullanılacak ayak dezenfeksiyon havuzlarının çevresel etkilerden korunacak şekilde kapaklı olması ve saydam olmaması dezenfektan solüsyonundan maksimum fayda alınmasını sağlayacaktır.
- Kullanıcı güvenliği açısından, kayma ve düşmeleri engelleyecek dizayna sahip olmalıdır.
Ayak havuzu nasıl hazırlanır?
- Kullanılacak ayak havuzu temiz olmalıdır.
- Temizleme esnasında deterjan bazlı ürünler kullanıldıysa durulamanın deterjan kalıntısı kalmayacak şekilde durulanmalıdır (bazı deterjan aktif maddeleri dezenfektan aktifleri geçimsizdir).
- İyi bir temas alanına ulaşabilmek için dezenfektan havuzunun en az 2/3 oranında su ile doldurulması gerekir.
- Havuza dezenfektan koyulduktan sonra hemen kullanılacaksa havuzun içerisinde 1-2 dakikalık karıştırma yapılarak solüsyonun tam anlamıyla aktive olduğundan emin olunmalıdır.
Dezenfektan seçimi ve dilüsyonu belirlemek anahtar role sahiptir
- Ayak havuzunun kullanılacağı yerin açık veya kapalı olması dezenfektan seçiminde önemlidir. Güneş ışığı dezenfektanların daha hızlı inhibe olmasına, yağışlar solüsyonun dilüe olmasına ve rüzgarlar organik kirliliğin hızlı bir şekilde artmasına neden olabilir. Organik kirlilik bazı dezenfektan grupları için son derece zorlayıcı olabilir.
- Temas süresi ihtiyacı, biyogüvenlik riskininin azaltılmasında belirleyicidir. Geçişler arasında bekleme yapılmıyorsa daha kısa temas süresinde etkinlik sağlayabilen dezenfektanların seçimi önemlidir.
- Bir dezenfektan sadece aktif maddelerden oluşmaz. İçerik bilgisi bir dezenfektanın karakterini ve yeterliliğini anlamada yeterli değildir. Kullanılan dezenfektan yüksek alkalinite ve sertlik gibi değerlere sahip sularda aktivite gösterecek şekilde formüle edilmiş olmalı.
- Saha koşulları laboratuvardan çok daha çetin olabilir. Etkinlik testlerinin hangi koşullar altında yapıldığı da gözetilmelidir.
Ayak havuzlarının doğru kullanımı
- Organik kirlilik ayakkabıların altına yapışarak mikroorganizmaları koruyan bir bariyer oluşturabilir ve onları dezenfektanların saldırısından koruyabilir. Bu nedenle ayakkabı ve çizmelerin sık temizlendiğinden emin olun.
- Ayak havuzu kullanımı tabelası herkesin göreceği şekilde giriş kapısına asılmalı ve herkes tarafından kullanıldığı kontrol edilmelidir.
- Kümes girişine özellikle kapının hemen önüne yerleştirilmesi ve kimsenin basmadan geçmesine olanak vermeyecek şekilde konumlandırılmalı.
- Havuzun içinde her iki ayakla basıldıktan sonra ortalama yeterli bir süre beklendikten sonra çıkılmalıdır.
- İş yoğunluğuna ve kullanım sıklığına göre değişmekle beraber sürekli çıplak gözle kirlilik kontrolü yapılmalı ve maksimum 3 günde bir solüsyon yenilenmelidir.
''En başarılı biyogüvenlik uygulamaları tüm çalışan ve ziyaretçiler tarafından gerçek bir inançla kabul görenlerdir.''